VERTEL JE VRIENDEN
DELEN IS BESCHERMEN!

Leptospirosis

Een onderschatte, potentieel ernstige infectieziekte

Een erkende beroepsziekte

Werknemers, die worden blootgesteld aan leptospirose in het kader van hun werk, en daardoor worden geconfronteerd met potentieel ernstige schade, en zelfs met de dood, worden gedekt door verschillende wetten.

Een groot aantal getroffen werknemers

Leptospirose wordt erkend als een beroepsziekte op mondiaal, Europees en nationaal niveau. In Frankrijk bijvoorbeeld, geven tabellen met beroepsziekten een overzicht van risicovolle activiteiten die onder de volgende definitie vallen: “werk, dat personeel blootstelt aan contact met dieren die waarschijnlijk bacteriën bij zich dragen en dat meestal wordt uitgevoerd in contact met water of op vochtige plaatsen die waarschijnlijk besmet zijn met de uitwerpselen van dergelijke dieren”(1,2). Epidemiologische studies tonen aan dat op het vasteland van Frankrijk een derde van alle geïdentificeerde gevallen van leptospirose een beroepsmatige oorsprong hebben. 54% van de geconstateerde gevallen in de groep van de bevolking in de werkende leeftijd had de ziekte op het werk opgelopen(3,4).

In het Verenigd Koninkrijk somt de Health and Safety Executive (HSE), die verantwoordelijk is voor gezondheid en veiligheid op het werk, eveneens een aantal beroepen op dat een risico op leptospirose (de ziekte van Weil) met zich meebrengt: watersportinstructeurs; werknemers in vrijetijdsindustrieën (outdoor), met name degenen die in contact met water komen; werknemers die bij riolering- en afvalwaterbeheer werken; werknemers in de bouw/ sloop/ renovatie van gebouwen – waar knaagdieren of stilstaand water zijn; boeren; en werknemers die ongedierte bestrijden(5).

Leptospirose is ook een ziekte die geassocieerd is met recreatieve activiteiten(6), en kan worden opgelopen tijdens het zwemmen of tijdens zoetwateractiviteiten zoals raften, canyoning, triatlon, vissen en zelfs bij jagen en vangen, enz.

Onderzoek en preventie rond Leptospirose - Imaxio

Algemene regelgevingen

Datum aangemaakt: Decreet van 12 juli 1936 | Meest recente update: Decreet van 7 oktober 2009

Benaming van ziekten Duur van de behandeling Niet-uitputtende lijst van de belangrijkste werkactiviteiten die deze ziekten waarschijnlijk veroorzaken
Alle klinische manifestaties van leptospirose die door Leptospira interrogans worden veroorzaakt. De ziekte moet worden bevestigd door de identificatie van de bacteriën of door een serologische agglutinatietest te gebruiken om een voldoende niveau te bepalen.
21 dagen
Het volgende werk betekent blootstelling aan dieren die waarschijnlijk de bacteriën bij zich dragen, met name taken die worden uitgevoerd in contact met water en op vochtige locaties die mogelijk verontreinigd zijn met uitwerpselen van dieren:
a) Werk dat wordt uitgevoerd in mijnen, steengroeven (ondergronds werk), loopgraven, tunnels, galerijen, ondergrondse gebieden; bouwkundige werken;
d) Werk dat wordt uitgevoerd in riolen, souterrains, kelders;
c) Onderhoud van beken, kanalen, moerassen, vijvers en meren, reservoirs en lagunes;
d) Onderhoud en toezicht in waterparken en behandelingsinstallaties;
e) Drainage, sloten ruimen, water- en rioleringsbuizen leggen, septische putten en terugwinningstanks voor organisch afval onderhouden en ledigen;
f) Werk dat wordt uitgevoerd in zuivelfabrieken, kaasfabrieken, vishandel, keukens, conservenfabrieken, brouwerijen, veevoederfabrieken;
g) Werk dat wordt uitgevoerd in slachterijen, destructiebedrijven, herstel en gebruik van het vijfde kwartier van geslachte dieren;
h) Werk dat wordt uitgevoerd op boten, binnenvaartschepen, havenfaciliteiten; zee- en havenwerkzaamheden;
i) Ontratten en vernietiging van in gevangenschap levende knaagdieren in een aquatisch milieu;
j) Zorg voor gewervelde dieren;
k) Werk in bacteriologische of parasitologische laboratoria
l) Viskwekerij en -productie;
m) Toezicht houden op activiteiten in een natuurlijke wateromgeving (uitgezonderd op zee): nautische activiteiten, visserij, onderwateractiviteiten;
n) Steunverlening, opsporing en redding in een natuurlijke wateromgeving (uitgezonderd op zee);
o) Bananenkwekerij, suikerriet snijden.

Landbouwreguleringen

Datum aangemaakt: Decreet van 17 juni 1955 | Meest recente update: Decreet van 19 juli 2007

Benaming van ziekten Duur van de behandeling Niet-uitputtende lijst van activiteiten die deze ziekten waarschijnlijk veroorzaken
Alle klinische manifestaties van leptospirose die door Leptospira interrogans worden veroorzaakt.
De ziekte moet worden bevestigd door de identificatie van de bacteriën of door een serologische agglutinatietest te gebruiken om een voldoende niveau te bepalen.
21 dagen
Het volgende werk betekent blootstelling bij contact met dieren die waarschijnlijk de bacteriën bij zich dragen, met name taken die worden uitgevoerd in contact met water en op vochtige locaties die mogelijk verontreinigd zijn met uitwerpselen van dieren:
a) Werk dat wordt uitgevoerd in loopgraven, tunnels, galerijen, ondergrondse gebieden;
d) Werk dat wordt uitgevoerd in riolen, souterrains, kelders;
c) Onderhoud van beken, kanalen, moerassen, vijvers en meren, reservoirs en lagunes;
d) Onderhoud en toezicht in waterparken;
e) Viskwekerij, waterpolitie, professionele zoetwatervisserij;
f) Drainage, sloten ruimen, water- en rioleringsbuizen leggen, septische putten en terugwinningstanks voor organisch afval onderhouden en ledigen;
g) Bananenkwekerij, suikerriet snijden;
h) Werk dat wordt uitgevoerd in zuivelfabrieken, kaasfabrieken, vishandel, keukens, conservenfabrieken, brouwerijen, veevoederfabrieken;
i) Werk dat wordt uitgevoerd in slachterijen, destructiebedrijven, herstel en gebruik van het vijfde kwartier van geslachte dieren;
j) Ontratten, vallen opzetten, jachtopzicht;
k) Zorg voor gewervelde dieren.

Gevallen van beroepsmatige infectie door leptospirose die werden geïdentificeerd in Frankrijk in de afgelopen jaren

Tabel 19A van het Algemeen Reglement en 5 van het Landbouwreglement Onderzoek 1 Onderzoek 2 Onderzoek 3 Onderzoek 4 Andere onderzoeken
Werk dat wordt uitgevoerd in mijnen, steengroeven (ondergronds werk), loopgraven, tunnels, galerijen, ondergrondse gebieden; technische werkzaamheden controle controle controle controle Onderzoek 5Onderzoek 6
Werk dat wordt uitgevoerd in riolen, souterrains, kelders controle controle Onderzoek 7Onderzoek 8
Onderhoudswerkzaamheden aan beken, kanalen, moerassen, vijvers en meren, reservoirs en lagunes controle controle Onderzoek 9Onderzoek 10
Onderhoud en toezicht in waterparken en behandelingsinstallaties controle controle controle Onderzoek 11
Drainage, sloten ruimen, water- en rioleringsbuizen leggen, septische putten onderhouden en ledigen controle controle
Werk dat wordt uitgevoerd in zuivelfabrieken, kaasfabrieken, vishandel, keukens, conservenfabrieken, brouwerijen, veevoederfabrieken controle controle Onderzoek 10
Werk dat wordt uitgevoerd in slachterijen, destructiebedrijven, herstel en gebruik van het vijfde kwartier van geslachte dieren controle controle Onderzoek 11
Werk dat wordt uitgevoerd op boten, binnenvaartschepen, havenfaciliteiten; zee- en havenwerkzaamheden controle
Ontratten en vernietiging van in gevangenschap levende knaagdieren in een aquatisch milieu Onderzoek 12Onderzoek 13
Zorg voor gewervelde dieren controle controle controle controle Onderzoek 10Onderzoek 11Onderzoek 14Onderzoek 15Onderzoek 16
Werk in bacteriologische of parasitologische laboratoria Onderzoek 17
Viskwekerij en -productie controle controle controle Onderzoek 10
Toezicht houden op activiteiten in een natuurlijke wateromgeving (uitgezonderd op zee): nautische activiteiten, visserij, onderwateractiviteiten; Onderzoek 18
Steunverlening, opsporing en redding in een natuurlijke wateromgeving (uitgezonderd op zee) controle controle Onderzoek 19Onderzoek 20
Bananenkwekerij, suikerriet snijden Onderzoek 21
Viskwekerij, waterpolitie, professionele zoetwatervisserij controle controle controle Onderzoek 10
Ontratten, vallen uitzetten, jachtopzicht Onderzoek 12Onderzoek 13
Andere beroepen Onderzoeken
Onderhoud van groene ruimtes (boswachters, hoveniers, tuinarchitecten, enz.) Onderzoek 22Onderzoek 23Onderzoek 24
Agrarische beroepen Onderzoek 22Onderzoek 26Onderzoek 27Onderzoek 28Onderzoek 29Onderzoek 30
Militair personeel, brandweerlieden, traditionele mijnwerkers, vrachtwagenchauffeurs, enz. Onderzoek 31Onderzoek 25Onderzoek 23Onderzoek 27

Verantwoordelijkheden van werkgevers in Frankrijk:

De werkgever heeft een zorgplicht jegens werknemers, wat betekent dat zij de veiligheid moeten waarborgen evenals het fysieke en mentale welzijn van werknemers moeten beschermen, in overeenstemming met artikel L4121-1 van de arbeidswet. Mochten zij dit nalaten, dan lopen werkgevers in extreme gevallen het risico op:

  • Een verhoging van maximaal € 539.000 op de AT/MP-bedrijfsrekening te moeten vergoeden aan de sociale zekerheid(7). Maximaal vijf jaar cel (8), met een boete voor de directie in geval van nalatigheid, schending van de veiligheidsverplichtingen of van een onvergeeflijke fout, die een werknemer schade berokkent. Zelfs bij afwezigheid van ziekte worden sommige bedrijven vervolgd wegens het niet nemen van adequate beschermende maatregelen voor werknemers die een potentieel risico lopen op leptospirose.
  • In de afgelopen jaren resulteerden minstens een half dozijn zaken die voor de rechtbank kwamen tot een schadevergoeding van maximaal € 23.000(9). De aanklagers hadden niet noodzakelijk de ziekte opgelopen.

Geschikte medische monitoring voor deze biologische agens van groep 2

In de context van de nieuwe arbeidswet en het decreet nr. 2016-1908, dat in december 2016 werd gepubliceerd, moeten degenen die worden blootgesteld aan biologische agentia van groep 2, waaronder leptospirose, door een deskundige op het gebied van de arbeidsgezondheid worden gecontroleerd:

  • voor een eerste afspraak die moet plaatsvinden voordat het werk begint (Informatie- en preventiebezoek)
  • voor periodieke medische afspraken, die maximaal om de vijf jaar moeten worden gepland en die, wanneer nodig, moeten worden aangepast (bijvoorbeeld door het toepassen van een vaccinatieschema ).

leptospirose beroepsrisico

(1) Décret n° 2009-1194, Journal Officiel du 07/10/2009 (Code de la Sécurité Sociale)
(2) Décret n° 2007-1121 du 19/07/2007 (Code de la Sécurité Sociale)
(3) Baranton G, Postic D Centre National de Référence des leptospires, Institut Pasteur Paris, Synthèse La leptospirose en France de 2001 à 2003 : 1-8
(4) Watrin M. Étude descriptive des cas de leptospirose diagnostiqués en Normandie sur la période 2010-2014. Saint-Maurice: Institut de veille sanitaire ; 2016 : 1-28.
(5) Health and Safety Executive. Leptospirose (ziekte van Weil en Hardjo). 3. http://www.hse.gov.uk/agriculture/zoonoses-data-sheets/leptospirosis.pdf
(6) Avis du Conseil Supérieur d’Hygiène Publique en France relatif aux recommandations pour la prévention de la leptospirose dans la population générale (séance du 30 septembre 2005)
(7) J.O. n°0288 du 10.12.2017
(8) Code Pénal – Article 221-6
(9) Cass. Soc. 14.10.2011 : n° 11/01292